Het enige en onbevredigende antwoord: het Recht van Amendement* ontstond in 1848.

De orde van de dag?

Daar kwam ik achter toen een overheidsklant van ons vroeg of wij niet álsjeblieft iets aan hun moties en amendementen konden veranderen. Want: ze waren onbegrijpelijk, ouderwets geschreven en de inhoud was onlogisch gestructureerd. Daar zat geen van hun ambtenaren (schrijvend en lezend) nog op te wachten in 2022. Laat staan de inwoner die deze openbare documenten ook leest. Al dit soort documenten eindigen overigens met de ‘alledaagse’ zin: en over tot de orde van de dag. En dát is precies wat je als schrijver van het stuk níet wenst.

Ik was verbijsterd

Al 40 jaar trainen we jaarlijks duizenden ambtenaren om voorstellen te schrijven die op hoofdlijnen door beslissers in 30 seconden te lezen zijn. Die strategisch zijn gestructureerd en onderbouwd zijn met overtuigende argumenten. In een eigentijdse duidelijke schrijfstijl. Waarom hebben we nooit geholpen om deze documenten te verbeteren? Want er wordt nog steeds een gretig beroep gedaan op deze wet!

Ik ging op onderzoek uit

Ik dompelde me onder in de allesbehalve transparante stukken. Het was tenenkrommend, zeker in een tijd waarin duidelijke communicatie een groot thema is bij de overheid. Benieuwd naar hoe ze eruitzien? Kijk bijvoorbeeld eens bij de Tweede Kamer en de gemeente Haarlem. Waarom worden de stukken nog zo geschreven? Dat bleef ik mezelf afvragen. Ik dacht toen het antwoord te vinden in onze grondwet, de gemeentewet, de waterschap- of de provinciewet. Maar helaas. Moties en amendementen worden uiteraard genoemd, maar nergens staat hoe bestuurders ze moeten schrijven. Het beste argument, een dooddoener, voor de huidige schrijfstijl was ‘omdat we dat altijd zo gedaan hebben.’

Het beste argument voor de huidige schrijfstijl was nogal een dooddoener …

En ik kwam tot een geruststellende ontdekking

Ik vervolgde mijn zoektocht langs een aantal hoogleraren Bestuurs- en Staatrecht. Zij stelden mij gerust: natuurlijk mag je deze stukken schrijven in een stijl die past bij deze tijd. En ook de inhoud mag je anders structureren. Zelfs de koppen mag je aanpassen. Hè hè … We mogen de moties en amendementen dus gewoon aanpassen naar duidelijke en prettig leesbare stukken!

Als het mag, dan moeten we dat ook doen!

Tenminste, dat vind ik. Een nieuw format en een nieuwe manier van schrijven, leiden tot allerlei voordelen voor de 4 groepen die te maken hebben met moties en amendementen. Ten eerste moet de eerste belangrijkste groep, mede-raadsleden, overtuigd worden. Dat lukt een stuk beter met een overtuigende opbouw en schrijfstijl. Ten tweede weten de uitvoerders van de moties en amendementen precies waar ze aan toe zijn. Ten derde zorgen de bestuurders die de teksten schrijven dat ze overtuigend hun punt kunnen maken. En tot slot kunnen inwoners deze openbare stukken gewoon begrijpen. En dat is hard nodig als we willen werken aan een nieuwe bestuurscultuur.

De nieuwe bestuurscultuur vraagt om heldere stukken.

Oproep: beste bestuurders, ga eens níét over tot de orde van de dag

Maar ga over op een andere manier van schrijven. Ga over op moties en amendementen anno 2022.