Wil je een duidelijke tekst schrijven? Dan moet je altijd eerst nadenken en dán pas schrijven. Een paar tips! 

Voor verschillende tekstsoorten bestaan verschillende schrijftechnieken. Zo schrijf je een informatieve brief bijvoorbeeld heel anders dan een tekst voor de website. Voordat je start met het schrijven van een tekst, is het dus belangrijk om eerst goed na te denken. Over je lezer, je doel, je tekststoort of communicatiemiddel. Dat werd maar weer extra duidelijk toen ik in de supermarkt stond … 

Seo-friendly verpakkingsmateriaal

Een appeltaart is nóg lekkerder als je de kristalsuiker vervangt door witte basterdsuiker. Dat klopt als een bus, al zeg ik het zelf. Die goede tip ontdekte ik op de verpakking van de Van Gilse Witte Basterdsuiker. Wat ik ook ontdekte, was dat die tip en de rest van de tekst perfect seo-friendly was geschreven. De woorden ‘Van Gilse Witte Basterdsuiker’ kwamen vrijwel in iedere regel voor. En in de kop. Ook ‘heerlijk’, ‘heerlijkste’, ‘lekker’ en ‘lekkerste’ kwamen meerdere keren voor. Mooie zoekvriendelijke tekst. Maar uhhh wat heb je aan een seo-friendly tekst op een plastic verpakking? Niets! Behalve dat het onnodig onplezierig leest.

Te lui om te herschrijven?

Is Van Gilse te lui om hun webtekst (?) te herschrijven naar een passende tekst voor op hun pak suiker? Of denken ze daar echt dat hun pak suiker sneller wordt gevonden in de supermarkt als ze de juiste keywords op de verpakking vermelden?

Ieder communicatiemiddel vraagt om een andere schrijftechniek of opbouw

Knippen en plakken van teksten van en naar verschillende communicatiemiddelen lijkt efficiënt. Maar ís het uiteindelijk niet. Dus geen pdf van je brochure op je website. Of je webtekst laten opmaken als brochure. En schrijf je een informatieve brief naar klanten? Stuur dan niet gemakshalve dezelfde brief naar de medewerkers om hen te informeren over hetzelfde onderwerp. Kies voor kwalitatieve teksten. Die lezersgericht zijn. En doelgericht zijn. Dat zijn altijd teksten waarover je eerst even nadenkt voordat je gaat schrijven.

Waar moet je als schrijver over nadenken voordat je start met schrijven?

Over de lezer, je doel en je tekstsoort/communicatiemiddel. Maak dus een schrijversplan voordat je daadwerkelijk gaat schrijven. Dat is een voorwaarde om tot een doelgerichte tekst te komen.

Over je doelgroep/jouw lezerspubliek:

Wie is de lezer precies? De persoon waarvan jij wilt dat hij de tekst leest?

Kennis:
wat weet jouw lezer mogelijk al over het onderwerp?

Belangstelling:
waar is jouw lezer in geïnteresseerd wat hij nog niet weet? Is hij geïnteresseerd in de hoofdlijnen, achtergronden, feiten of details? Wat zijn zijn behoeften, interesses en misschien wensen of angsten  rondom dit onderwerp? Levert deze tekst hem iets op als hij het leest? Kennis, financieel voordeel, ontspanning …

Houding:
hoe staat jouw lezer tegenover het onderwerp? Onverschillig, afkeurend, positief? Wat zijn mogelijke irritaties, vooroordelen, angsten of wensen rondom dit onderwerp?

Vaardigheden:
wat is zijn opleidingsniveau? Wat is zijn taalniveau? Begrijpt jouw lezer lange, complexe teksten met ingewikkelde woorden? Of kost hem dat erg veel moeite?

TIP: Het kan helpen om de lezer zo concreet mogelijk voor je te zien. Kies bijvoorbeeld een vriend of vriendin, familielid, collega of buurvrouw die jouw lezer typeert. Zodat jij je nog beter kunt inleven in de lezer.

Over je tekstdoel:

Wat wil je bereiken met je tekst? Wil je de lezer alleen informeren over je onderwerp? Of wil je hem ergens van overtuigen? Wil je iets instrueren of wil je hem alleen amuseren? Of echt motiveren iets te doen? Jouw tekstdoel is heel bepalend voor je aanpak. Voor, tijdens en na het schrijven moet je je doel continue in je achterhoofd houden.

Over je tekstsoort:

Komt je tekst op de website te staan? Is het een brief of e-mail? Brochure of artikel? Script voor een animatie? Persbericht of mailing? Rapport of notitie? Ieder communicatiemiddel heeft weer andere zaken om rekening mee te houden.

Als je hebt nagedacht over je doelgroep, doel en tekstsoort …

… dan stem je de inhoud, structuur en toon van je tekst af op de voorkennis, belangstelling, houding en vaardigheden van jouw lezer. En dus niet op wat jij kwijt wilt over het onderwerp. Wat jij als schrijver een prettige volgorde van informatie vindt. En wat jouw houding ten opzichte van het onderwerp is. Wat jij een prettige schrijfstijl vindt. Nee: het draait allemaal om de lezer!

TIP: iets waar je eigenlijk van uit kunt gaan is: je lezer heeft weinig tijd of wil weinig tijd besteden aan jouw tekst. Tenzij je een roman of iets dergelijks schrijft.