Stel: je bent in Rome. Een heerlijk lang weekend met je geliefde. Op de laatste avond, tijdens een romantisch diner aan de Piazza Navona, zeg je vol overtuiging tegen je geliefde: “Schat, ik hou van je!” En je geliefde antwoordt: “Er wordt ook van jou gehouden …”

Nogal een koude douche, zo’n afstandelijk antwoord. Dat kan natuurlijk veel warmer, persoonlijker én duidelijker. Hoe? Vermijd de lijdende vorm. 

De lijdende vorm, wat is dat ook alweer?

In zakelijke teksten gebruiken schrijvers vaak de lijdende vorm. Dat zijn zinsconstructies waarin de woorden ‘worden’ of ‘zijn’ onnodig voorkomen. Een voorbeeld uit zomaar een brief: Indien van deze voorschriften wordt afgeweken, wordt de vergunning ingetrokken. Maar wie wijkt van de voorschriften af en wie trekt de vergunning in?

Maak de tekst actief!

Zorg dat het meteen helder wie wat doet. Dan kost het de lezer bovendien minder tijd om de betekenis van de tekst te doorgronden. Voor de lezer is het immers prettig als duidelijk is wie de persoon achter de handeling is. En die blijft vaak verborgen in lijdende of passieve zinnen.

Maar: hoe maak je je tekst actief?

Bijvoorbeeld op deze 2 eenvoudige manieren: wees concreet en vermijd de ‘wordt door’-constructie. Kijk eens naar de herschrijving van de zin hierboven: Als u afwijkt van deze voorschriften, trekken wij de vergunning in. Het effect is een heldere en persoonlijke zin. Die leest én schrijft als een trein!